या योजनेअंतर्गत विहीर खोदण्यासाठी शेतकऱ्यांना सरकारकडून 4 लाख अनुदान मिळणार
राज्य सरकारच्या कृषी विकास योजनांतर्गत विहीर अनुदान योजना राज्य सरकारच्या कृषी विकास विभागाद्वारे अनेक योजना राबविण्यात येत असतात. या योजनांमध्ये एक महत्त्वाची योजना म्हणजे विहीर अनुदान योजना. या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना नवीन विहीर खांदण्यासाठी आणि जुन्या विहिरींच्या दुरुस्तीसाठी आर्थिक मदत देण्यात येते.
विहीर अनुदान योजनेचा उद्देश:
राज्यातील शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी पाणी उपलब्ध व्हावे, यासाठी त्यांना विहीर खोदण्यास आर्थिक मदत करणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे. पर्यायी म्हणून, जुन्या विहिरींच्या दुरुस्तीसाठी देखील अनुदान दिले जाते. या योजनेतून शेतकरी शेततळ्यांची निर्मिती व दुरुस्ती करण्यासाठी, तुषार सिंचन व्यवस्था स्थापित करण्यासाठी देखील मदत घेत असतात.
विहीर अनुदान योजनेची निकषे आणि लाभ:
1. नवीन विहीर खोदणेः नवीन विहीर खोदण्यासाठी शेतकऱ्यास 4 लाख रुपये अनुदान देण्यात येते.
2. जुन्या विहिरींच्या दुरुस्तीसाठीः जुन्या विहिरींच्या दुरुस्तीसाठी 1 लाख रुपये अनुदान देण्यात येते.
3. इनवेल बोअरिंग साठी: इनवेल बोअरिंगसाठी 40 हजार रुपये अनुदान दिले जाते.
4. यंत्रसामग्री खरेदीसाठी: यंत्रसामग्री खरेदीसाठी 50 हजार रुपये अनुदान देण्यात येत आहे.
5. परसबाग बांधकामासाठीः परसबागासाठी 5 हजार रुपये अनुदान देण्यात येते.
6. शेततळ्यांच्या प्लास्टिक अस्तरीकरणासाठीः शेततळ्यांच्या प्लास्टिक अस्तरीकरणासाठी स्वतःच्या खर्चाच्या 90% किंवा 2 लाख रुपये यापैकी जे कमी असेल ते अनुदान दिले जाते.
7. तुषार सिंचन संचासाठीः तुषार सिंचन संचासाठी 47 हजार रुपये किंवा स्वतःच्या खर्चाच्या 90% यापैकी जे कमी असेल ते अनुदान दिले जाते.
8. दोन विहिरींमध्ये असलेली 500 फूट अंतराची अट रद्द करण्यात आली आहे.
9. नवीन विहिरींच्या खोलीची 12 मीटरची अट देखील रद्द करण्यात आली आहे.
या सर्व निकषांच्या आधारे शेतकरी विविध प्रकारच्या मदतीचा लाभ घेत असतात. उदाहरणार्थ, नवीन विहीर खोदणे, जुन्या विहिरींची दुरुस्ती, शेततळे व तुषार सिंचन यासाठी अनुदान मिळत असते.
विहीर अनुदान योजनेचे लाभः
1. शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी पाणी उपलब्ध होते.
2. शेतकऱ्यांच्या उत्पादनात वाढ होते.
3. शेतीमालाच्या उत्पादन क्षमतेत वाढ होते.
4. शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ होते.
5. शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होते.
विहीर अनुदान योजनेच्या कार्यान्वयनात प्रगतीः
राज्य सरकारच्या कृषी विकास विभागाद्वारे विहीर अनुदान योजना राबविण्यात येत आहे. या योजनेंतर्गत मागील काही वर्षांत मोठ्या प्रमाणात लाभार्थी शेतकरी लाभ घेत आहेत. सन 2022-23 या आर्थिक वर्षात 1 एप्रिल 2022 ते 30 नोव्हेंबर 2022 या कालावधीत एकूण 47,126 शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेतला आहे.
त्यापैकी, 31,621 शेतकऱ्यांना नवीन विहीर खोदण्यासाठी 4 लाख रुपयांचे अनुदान देण्यात आले आहे. तर 15,505 शेतकऱ्यांना जुन्या विहिरींच्या दुरुस्तीसाठी 1 लाख रुपये अनुदान देण्यात आले आहे.
त्याचप्रमाणे, इनवेल बोअरिंगसाठी 1,115 शेतकऱ्यांना 40 हजार रुपये, यंत्रसामग्री खरेदीसाठी 1,205 शेतकऱ्यांना 50 हजार रुपये आणि परसबाग बांधकामासाठी 238 शेतकऱ्यांना 5 हजार रुपये अनुदान देण्यात आले आहेत.
शेततळ्यांच्या प्लास्टिक अस्तरीकरणासाठी 800 शेतकऱ्यांना स्वतःच्या खर्चाच्या 90% किंवा 2 लाख रुपये यापैकी जे कमी असेल ते अनुदान देण्यात आले आहे. तसेच, तुषार सिंचन संचासाठी 2,642 शेतकऱ्यांना 47 हजार रुपये किंवा स्वतःच्या खर्चाच्या 90% यापैकी जे कमी असेल ते अनुदान देण्यात आले आहे.
या प्रमाणे, विविध घटकांसाठी मिळणारे अनुदान या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना मोठा लाभ होत आहे. त्यामुळे त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होत असून, त्यांचा शेती उत्पादन वाढण्यास मदत होत आहे.
अनुदानाची रक्कम
नवीन विहीर खोदणे
4 लाख रुपये
जुन्या विहिरींची दुरुस्ती
1 लाख रुपये
इनवेल बोअरिंग
40 हजार रुपये
यंत्रसामग्री खरेदी
50 हजार रुपये
परसबाग बांधकाम
5 हजार रुपये
शेततळ्यांच्या प्लास्टिक अस्तरीकरण
स्वतःच्या खर्चाच्या 90% किंवा 2 लाख रुपये यापैकी जे कमी
तुषार सिंचन संच
47 हजार रुपये किंवा स्वतःच्या खर्चाच्या 90% यापैकी जे कमी
मागील काही वर्षांत राज्य सरकारच्या माध्यमातून आणि कृषी विकास विभागाद्वारे या योजनेचे कार्यान्वयन केले जात असून, शेतकऱ्यांना त्याचा भरीव लाभ मिळत आहे. नवीन विहीर खोदण्यासाठी व जुन्या विहिरींच्या दुरुस्तीसाठी आर्थिक मदत कृषी क्षेत्रातील पाणी उपलब्धता वाढविण्यास मदत करत आहे.
